Inleiding

Door geboorte zijn wij kinderen van de oude Adam en van de eerste Eva, bij ons doopsel worden wij kinderen van de nieuwe Adam en de nieuwe Eva. Vandaag de verjaardag van Maria, zoals wij allemaal onze verjaardag vieren. Dat lijkt dus niets bijzonders. Maar van heiligen vieren wij anders alleen hun sterfdag, hun geboortedag voor de hemel, voor het echte leven. Dat getuigt op een beslissende manier van onze kijk op de betekenis en de zin van het leven. De gelovige ziet dit leven als een geboorteproces, dat begint als we ter wereld komen en geboren zijn. Gedurende dit leven zijn we bezig mens te wórden en we zijn het pas echt helemaal, als we helemaal niet meer van deze wereld zijn: 'fully born', 'helemaal geboren' (Thomas Merton). Zo is het bij alle mensen, bij alle heiligen. Maar zo is het niet bij Maria. Maria is meteen al bij haar aardse geboorte helemaal vol van hemels leven, helemaal geboren. Maria werd tegelijkertijd voor de aarde en voor de hemel geboren. Daarom is voor de Kerk, die alleen maar oog heeft voor het echte, het hemelse leven, ook de aardse geboortedag van Maria een reden om te feesten. Hier is een mens die vanaf het allerprilste begin God van ganser harte heeft bemind, met geheel haar ziel, met geheel haar verstand en geheel haar kracht. De genade deed haar samen zijn met God in de hemel, precies zoals haar lichaam haar deed samen zijn met de mensen op aarde. Heel haar wezen en al haar vermogens werden zo machtig aangetrokken tot dit goddelijke middelpunt, dat een steen niet strakker en krachtiger omlaag kan vallen dan dat Maria streefde naar God. 'Rorate coeli desuper et nubes pluant justum'; 'Dauwt, hemelen, uit den hoge; wolken, regent de Gerechte: aarde, open u, en doe de Verlosser ontspruiten.'

Homilie

De geboortedag van moeder - de verjaardag van moeder. Het feest heeft een familiaire klank. Christen zijn is plechtige liturgie, het is theologie in gedachte en leven, maar meer nog is het de viering van de 'familia Dei', de viering van de familiaire verbondenheid. God is onze Vader, Christus onze Broeder, Maria onze moeder, wij onder elkaar broeders en zusters. De liturgische feesten zijn familiefeesten. Vandaag wordt in het evangelie de stamboom van Jezus Christus voorgelezen. Zo komt het feest dichter bij de Schrift. Maria Geboorte, zo zou men kunnen zeggen, is het feest van de stamboom van Jezus, zijn verworteling in het menselijk geslacht. Men zou vandaag, samen met het feest van Maria Geboorte, ook Joachim en Anna kunnen vieren. Hoe ziet die menselijke verworteling eruit? Er staan in deze lijst bijna alleen maar namen van mannen, er worden maar vier vrouwennamen genoemd: Tamar (1), Rachab (2), Ruth (3) en Batséba (4).
Juda was de vader van Peres en Zerach, die uit Tamar geboren werden (1).
Salomo was de vader van Boaz, die uit Rachab geboren werd (2);
Boaz was de vader van Obed, geboren uit Ruth (3).
David was de vader van Salomo, die geboren werd uit Batséba, de vrouw van Uria (4).
Rachab was een hoer, een geval van bloedschande begaan aan Tamar; Ruth, de Moabitische, was van volksvreemd bloed; David verwekte Salomo buiten het huwelijk bij Batséba, de vrouw van Uria. De vloek van Eva wordt in deze vier stammoeders zichtbaar. Maar de vijfde vrouw in de stamboom van Jezus is Maria: "Jakob nu was de vader van Jozef, de man van Maria, en uit haar werd geboren Jezus die Christus genoemd wordt" (Mt 1,16). Zij maakt als de nieuwe Eva alle ongerechtigheid weer goed, want met Jezus Christus zijn allen die in Hem gedoopt zijn, aan dezelfde bron ontsprongen, zoals psalm 87 het ons verkondigt: "Al mijn bronnen ontspringen in u!"
"Door Hem op heilige bergen gegrondvest:
de Heer koos Zich de poorten van Sion
boven alle woningen Jakobs.
Majesteitelijk draagt gij uw naam: de stad Gods.
Ik tel Rachab en Babel als bij Mij behorend,
en zie: Filistea en Tyrus, ook Nubië:
'een die dáár is geboren!'
De Allerhoogste - Hij schiep haar bestand.
De Heer tekent het aan bij de naamlijst der volken.
En zij zingen, dansend hun reidans:
Al mijn bronnen ontspringen in u!" (Ps 87)
In Maria brengt God het menselijk geslacht tot een nieuwe eenheid, een nieuwe schepping. Zij is de nieuwe Eva, de nieuwe moeder van alle levenden. Daarom is Maria anders dan alle andere heiligen. Alle andere heiligen hebben een beperkte betekenis voor de gelovigen. Maria is voor alle gelovigen van centrale betekenis. Je kunt als gelovige niet om Maria heen. Zoals een mensenkind niet om zijn moeder heen kan. Zolang hij leeft, heeft hij een persoonlijke band met haar. Zij heeft dan ook een vaste plaats in het eucharistisch gebed.