30e zondag door het jaar C - Missiezondag (2004)

Het gebeurt nog wel eens dat mensen heel serieus en ook bezorgd de vraag stellen of het nog wel de moeite loont in deze tijd nog veel energie te steken in de wereldmissie, in de kerk van de Derde Wereldlanden. Is het niet zonde zoveel energie te steken in de evangelisatie als men in de allereerste plaats er moet voor zorgen dat de mensen uit hun materiele, economische en politieke miseries geraken?

We zullen nooit kunnen verstaan wat missie in de Derde Wereld betekent, als we niet weten wat eigenlijk de Kerk is. Daarover wil ik het nu eens hebben. Ik wil eigenlijk een antwoord geven op, de vraag: in Gods naam, wat doet de Kerk toch in deze wereld? Of anders gezegd: wat doet de Kerk in Gods naam in deze wereld? Want dat is de kernvraag. Wat zegt Jezus Christus over zijn Kerk en wat verwacht Hij van haar?

Wel, de boodschap van het evangelie is heel duidelijk: de Kerk wordt geroepen om Jezus Christus te volgen. Hij was arm en heeft het steeds voor de armen opgenomen. Welnu: de Derde Wereldmensen zijn arm dat alleen is al een reden genoeg voor de Kerk om naar die mensen toe te gaan. Dat is haar opdracht: zij moet het opnemen voor de armen en ze doet het. In augustus zag ik nog een missionaris die werkzaam is in Goma. Hij leeft daar met twee van zijn confraters in uiterst moeilijke omstandigheden. Ze hebben geen grote projecten meer. Ze zijn er alleen nog maar om bij de mensen te zijn en hen met raad en daad bij te staan. Er is op dit moment niemand anders die nog durft opkomen voor de meest elementaire rechten van de mens. Zij worden er geconfronteerd met het pure evangelie.

De Kerk in Congo is een arme kerk geworden en is in de echte zin van het woord een teken van tegenspraak. Zij is al haar macht verloren en is daardoor in feite helemaal vrij geworden, omdat zij niet meer afhankelijk is van de machtigen die het volk onderdrukken. Zij wil geen compromissen meer sluiten met het onrecht om toch haar invloed te kunnen behouden. Bij de machthebbers is ze haar invloed kwijt, maar voor de mensen is zij een teken geworden van hoop en vrede.

Als de kerk die opdracht vervult dan bewijst zij een onschatbare dienst aan de mensen. Ontwikkeling is in de allereerste plaats mensen bewust maken dat ze mens zijn. En dat is toch, wat de Kerk gedaan heeft en nog doet: mensen tot volwassenheid brengen.

Mensen kunnen zich maar inzetten voor hun medemensen en voor God, als ze daartoe gemotiveerd zijn. Het evangelie van Jezus Christus met zijn oneindig respect voor de mensen is die stimulans. En dit geldt ook voor ons, gelovigen in het oude en misschien moeë Europa. Op Missiezondag mogen we ons deze vragen stellen: wat betekent het evangelie voor ons? Wat verandert het in ons leven? Stuwt het ons om iets te veranderen in de maatschappij waarin we leven? Als het Woord van God enkel liturgie blijft, als het niet doordringt in ons hart, als het ons niet brengt tot inzet voor de mensen, dan moeten we ons geloof toch wel eens heel goed in vraag stellen.

Eigenlijk zijn we allen geroepen om de boodschap van Jezus Christus door te geven: ouders aan hun kinderen, opvoeders aan de jeugd die zij tot volwassenheid, ook tot een gelovige volwassenheid moeten brengen, catechisten aan hun catechesekinderen, bewegingen aan hun leden, buren aan hun medeburen, missionarissen aan de mensen die hun zijn toevertrouwd.

Bisschop Leonardo Proano uit Brazilië heeft eens het volgende gezegd tot de christenen uit Europa: "Wij moeten leren de tijd te vinden om het goede nieuws van God te verkondigen. Indien wij niet in beweging komen moet er hoognodig iets veranderen in ons leven. Misschien hebben wij nagelaten de onrechtvaardigheden in deze wereld te bezien in het licht van het evangelie? Waarom is er zoveel verdrukking in de wereld? Mensen worden gevangen genomen, vervolgd, vermoord. Waarom? Misschien hebben wij niet de moeite gedaan om ons over de werkelijkheid van de armen te buigen. Ik smeek u uit de grond van mijn hart: indien gij gelooft in God, in Jezus Christus, zet u dan in met al uw kracht om deze wereld te veranderen, ook om onze kerk te veranderen, zegt bisschop Proano. Want dat is de eerste taak van onze kerk: de boodschap van Jezus Christus blijven doordragen, blijven verkondigen."

Opdat dit werk van de Kerk mag voortgaan en doorgezet worden, vooral daar waar de kerk arm is en verdrukt, wordt vandaag uw gebed en uw steun gevraagd. Wij mogen de Derde Wereld, de Missielanden niet los laten.