Vasten (B)

Welkom bij deze meditatie rond het vastendoek dat de titel ‘de weg naar de ander' heeft gekregen. Al vanaf Aswoensdag hangt het doek in onze kerk.

Hongerdoek, een misleidende naam misschien, je zou verwachten dat het vertelt over honger, dat er schrijnende afbeeldingen op staan, het tegendeel lijkt waar: het doek laat paren zien, Adam en eva, Maria en Elisabeth, mensen bij de bron en het kruis, nergens eenzaamheid, angst, geweld...
wat wil het hongerdoek zeggen of uitdrukken?

Een hongerdoek kent al een aardige geschiedenis, in de M.E. hing voor het altaar een grote doek: om te voorkomen dat je het altaar als plek van Gods aanwezigheid nog kon zien.Men wilde de afstand tussen God en mens te benadrukken en de mens eigenlijk dwingen na te denken over hoe je je leven chr. zou moeten invullen, het doek werd voorzien van confronterende afbeeldingen over het lijden en sterven van Jezus. In de 18de E.verdwenen de doeken. De M.E. had het beeld van een straffende, veroordelende God. Dit Godsbeeld werd in de tijd van het Rijke Roomsche Leven van 1870-1950 extra zwaar aangezet, er klonken donderpreken, mensen werden klein gehouden, volgestopt met regels zonder dat je werd verteld over het waarom van die regels... W.O. II vooral maakte de mens alert op veel vragen en vooraf gegeven antwoorden... en met een afstandelijke God hebben we niets meer...

Vanaf 1976 ontstaan vanuit een Duits initiatief over de Vastenactie opnieuw hongerdoeken, maar met dit verschil dat het verhaal over Jezus lijden vervangen wordt door het verhaal van mensen uit het Zuiden, hun verhaal over lijden en dood en opstanding. Met hun verhaal wilden ze de Rijke Westerse Wereld confronteren met onrechtvaardigheid... Inmiddels is men gaan inzien dat een confrontatie alleen maar kortdurend helpt... wij vergeten snel en willen niet te zeer geconfronteerd worden met schokkende resultaten... Wij haken af, ontkennen...wij zijn struisvogels...
De huidige mens staat meer open voor beelden die laten zien wat er mogelijk is, een doek over de geschiedenis van God met de mensen en we zien, mensen die samen doen, mensen die op hun weg een God ontmoeten die onvoorwaardelijke liefheeft, Adam en Eva ondanks hun ongehoorzaamheid, Elisabeth en Maria als oermoeders...en met alle pijn van dien, De Samaritaanse aan de put, de mensen rondom het kruis het kreeg de titel de weg naar de ander ...omdat zij gaan...

We zien Adam en Eva: en Genesis het boek over de menswording, zegt Als man en vrouw schiep God de mens naar Zijn beeld en gelijkenis, Hij blies ze Zijn levensadem in... man en vrouw de liefde...
zou God zich alleen gevoeld hebben, alles te mooi voor Hem alleen...
en God sprak: behoed, bewaar de aarde, geniet ervan!
Beheer de wereld of ze van jou is...

Adam en Eva mogen leven in het paradijs, giraffen en beren, een kind, alles in overvloed met het ene gebod: niet eten van de boom van kennis van goed en kwaad, dat gebod was en is te zwaar, voor hen... voor ons.
Hoe vaak willen wij God zijn...?
Steeds weer vervreemdt de mens van God, wij aanbidden de mammon, geld macht roem, we vervreemden van elkaar door haat en jalousie....

In het midden staan twee vrouwen: Maria en Elisabeth, oermoeders zou je ze kunnen noemen. Elisabeth wordt heel laat in haar leven moeder van Johannes de Doper, ruwe bolster blanke pit. Maria wordt de moeder van Jezus ....,
Zoons die heel vaak niet zoon zijn, maar kind en man van het volk om hen heen, bevlogen door een ideaal van een andere wereld...
Maria en Elisabeth, voorbeeld van moeders die loslaten, die meemaken hoe hun kind gemangeld wordt tussen de wet en de realiteit van onrechtvaardigheid, en ongelijkheid, schijnheiligheid. Moeders van zonen die niet zwijgen, steeds weer de vinger leggen op de zere plek, zoons die nooit echt jouw kind zijn, waar je geen grip op hebt, die te groot zijn ... die je alleen maar kunt laten gaan... moeten meemaken dat ze sterven voor hun ideaal... op het kruis, onthoofd in opdracht van iemand die je sympathiek gezind is...
In de hele heilsgeschiedenis spelen vrouwen een belangrijke rol.... zij doen vaak zwijgend en onopvallend wat gedaan moet worden.... opvoeders, doorgevers van het geloof, zij komen vaak het eerst in opstand tegen onrecht, zij verstaan de kracht om taai te zijn, niet op te geven, inzet....krachten bundelen
Ze hoeven niet zo nodig de eerste plek,...... er zijn, vertrouwen dat wat je van harte doet......onze kracht is.... Meer is niet nodig ...

Rechtsonder Jezus met de Samaritaanse vrouw bij de bron. Jezus vraagt haar te drinken...de vrouw weet niet wat haar overkomt... een Jood spreekt niet met een Samaritaan en met een vrouw..., Jezus sprak een hoer aan, iedereen wist dat zij dat was, ze werd geminacht en zogenaamd bemind....minder kan niet...
wij spraken vroeger niet met een protestant, een communist...we eisten van de Joden dat ze een ster droegen toen... we wisten wie fout waren... hoe God dacht en veroordeelde...
Ze hebben andere namen gekregen, de vrouwen op wie we neerzien, er is veel ellende achter gesloten deuren, er lijkt minder solidariteit, meer mobiele telefoon, meer verschuilen, meer eenzaamheid, meer goedbedoelende instanties van 9-5 met computers en afdelingen van wat waar en door wie behandeld wordt, een geval...
Jezus vraagt water, zij wordt gezien, kan wat doen, zij reikt aan...
Is dat leven... mogen aanreiken... gezien worden...

Rechtsboven het kruis, symbool van het lijden dat elke mens vroeg of laat treft.
Lijden aan je eigen onmacht, je egoïsme, het moeten loslaten en ondergaan van je aftakeling, je feilen...je kwetsbaarheid... het niet aandurven van het gaan voor je ideaal, jouw wegen willen gaan en niet de weg die je zou willen...
...je kruis dragen... en voelen dat in het dragen je niet alleen draagt...in de verhalen, in het Boek, staat jouw verhaal, niets menselijks is ons vreemd, is Hem vreemd... ach Vader als het kan, laat deze kelk aan Mij voorbijgaan... ook Hij...
Hij draagt, geeft zich over... en getuigt tot op de dag van vandaag van een Vader in de Hemel, van Zijn Rijk

Hij ontkent het lijden niet, het volk en elk mens die lijdt raakt Hem,
Hij ziet, Hij raakt aan, zet jou in beweging om te doen zoals Hij,
om te zien, aan te raken, om te delen, om in opstand te komen tegen wat onrechtvaardig is,
Onze heilsgeschiedenis verbeeldt op het hongerdoek laat ‘paren' zien, geen mens alleen, alleen red je het niet, mens sluit je aan, ben solidair, wil niet God zijn, maak gemeenschap, en ervaar zoals de mensen op het doek dat Hij met ons gaat, op alle wegen en ieder land, overal reikt Hij je de hand, reik jij je hand dan is er kracht om verder te gaan, zelfs waar geen wegen gaan...
Luisteren naar het verhaal van de mens om je heen, doorzie je vooroordeel, wordt naaste, door je leven te breken, niet meer te doen alsof, laat zien wie je bent en wie je zou willen zijn, breek jezelf, deel jezelf, zoals we dat vieren in de eucharistie .....Eucharistie als kracht om grenzen te doorbreken....ommekeer... omkeer.....op weg gaan...begin gewoon, begin...