Sacramentsdag B (2012)

Zit u op Twitter? U kunt mij volgen op @Hagenpreken. Op 24 april heb ik op Twitter iets gezegd over de Eucharistie. Nu vermoed ik dat niet zoveel parochianen mij volgen op Twitter. Ik noem dit alleen omdat ik in die tweet het woordje MAVO heb gebruikt.

 

MAVO wat heeft dat nu met de Eucharistie en speciaal met Sacramentsdag te maken? Voor de duidelijkheid: Het gaat niet over een vorm van Middelbaar Algemeen Voortgezet Onderwijs. Het gaat om die vier letters. M.A.V.O. als een ezelsbruggetje om vier belangrijke elementen van de Eucharistie te onthouden.

 

Toen Jezus bij het Laatste Avondmaal de opdracht aan zijn apostelen gaf: “Blijf dit doen om Mij te gedenken,” beseften de leerlingen niet meteen wat Hij bedoelde, maar het heeft met zijn aanwezigheid te maken. Hij zei meer dingen. “Dit is de Beker van het Nieuw Altijddurende Verbond.” Het gaat dus over een Nieuw Verbond. Hij zei: “Neemt en eet hiervan. Neemt deze Beker en drinkt hieruit.” Het gaat dus om een maaltijd. Hij zei: “Dit is mijn Bloed dat vergoten wordt tot vergeving van de zonden.” Het gaat dus om zijn offer.

 

M.A.V.O staat voor Maaltijd, Aanwezigheid, Verbond en Offer. Sinds de zestiger jaren is er vooral aandacht gekomen voor de Mis als maaltijd. Een hemels Gastmaal, het Bruiloftsmaal van het Lam, de Mis, ooit begonnen met het laatste avondmaal. Neemt en eet, neemt en drinkt, een bijzondere Maaltijd.

 

Als Jezus zijn leerlingen de wereld in zendt, zegt Hij: “Ik ben met u, alle dagen, tot aan de voleinding der wereld.” Ook daarvan is de Eucharistie een teken. Jezus is met ons, we horen zijn Woord, we delen in zijn Maaltijd. “Waar twee of drie bij elkaar zijn in mijn Naam, daar ben ik in hun midden.” Op Sacramentsdag krijgt dat bijzondere aandacht. Hij is bij ons, dat is de A van Aanwezigheid. Misschien zijn we ons dat niet steeds bewust. Hij is in ons midden. Zijn aanwezigheid neemt tijdens de Mis stapsgewijs toe. Het zijn allemaal kleine tekenen. Het begint als u samenkomt hier in de kerk. Je maakt een kruisteken met wijwater, want je komt Gods huis binnen als gedoopte, als kind van God. De priester komt binnen, we gaan staan voor zijn aanwezigheid in het priesterschap. Het Evangelie wordt gelezen, we gaan staan, hij is bij ons door zijn Woord. Na de consecratie antwoorden we rechtstreeks tot Jezus: “Heer Jezus, wij verkondigen uw dood …” En het hoogtepunt in de Communie als we een zijn met Hem en wij die eenheid vieren.

 

Dan kom je meteen bij de derde letter, de V van Verbond. Dat heeft niet altijd zoveel aandacht gehad. Jezus zegt: “Dit is mijn Bloed van het Verbond …” Het staat in het hart van de Mis en toch spreken we er niet zo vaak over. Misschien vinden we het gewoon, vanzelfsprekend. Maar dat God een Verbond met ons heeft willen sluiten, een Verbond waarvoor Jezus zijn leven heeft gegeven, is niet gewoon. We kennen het verbond tussen mensen in het huwelijk, het verbond tussen volken in een verdrag tussen staten, maar een Verbond tussen God en de mensen is iets heel aparts. God zo groot, wij zo klein, God in de hemel, wij op aarde, God almachtig, wij zo kwetsbaar, alles wat je over God kunt zeggen past eigenlijk niet bij ons mensen. En toch sluit God een Verbond met ons. Hij doet dat in Jezus, zijn Zoon, mens met de mensen, aan ons gelijk en toch Gods Zoon. God maakt ons zo tot verbondspartners, God neemt ons serieus, God wil ons inschakelen in zijn plannen met de wereld. God wil het niet zonder ons doen. Het Oude Verbond heeft Jezus eerst vervuld en voltooid voordat Hij een Nieuw Verbond met ons sloot. Dat vieren we iedere Eucharistie opnieuw.

 

En dan die vierde letter, de O van Offer. Wat heeft de toekomst van de mensheid Jezus gekost? Dit is mijn Lichaam, dit is mijn Bloed. Als Hij die vrijdag aan het kruis hangt, weten de leerlingen wat het Hem heeft gekost. Met de geselstriemen in zijn Lichaam en de doornenkroon op zijn hoofd, met de spijkers in polsen en voeten en een lanssteek in zijn hart. Dat heeft het Hem gekost. Jezus heeft het kwaad van de wereld op zich genomen en in de oneindigheid van de liefde van de Vader en de Zoon heeft Hij dat kwaad omgekeerd en gemaakt tot een Offer voor ons en voor heel de mensheid.

 

Dat Offer is een beetje vergeten. Straks bij de offerande bieden wij God brood en wijn aan. De priester spreekt daarover de korte offerande gebeden uit. Maar de echte offerande is onzichtbaar, we vieren het in zichtbare tekenen. Zoals altijd, geldt ook hier, dat wat echt waarde heeft zie je niet. Zoals Liefde, eenvoud, waarheid, geduld, geloof, trouw, oprechtheid, dankbaarheid, dat kun je alleen zien in tekenen. Wat is uw en mijn echte offerande? Dat is wat u door de week doet voor God, voor uw naaste, voor de Kerk. Alles wat u aan goed doet, of probeert te doen, dat brengt u op zondag mee. Leg het in gedachten neer op het altaar. De gaven in de collecte komen daarbij, voor het onderhoud van onze kerk en voor alles wat nodig is. De echte offerande is onzichtbaar.

 

En wat doet Jezus? Zoals Hij brood en wijn verandert in Lichaam en Bloed, zo verandert Hij al ons mensenwerk dat wij Hem aanbieden, onze goede pogingen, maar ook wat gebrekkig is gebleven. Hij verandert het en maakt het tot een bijdrage voor Gods Koninkrijk. Als wij bij de Communie ‘Amen’ zeggen, dan is het ‘Amen’ op zijn Offer, zijn Verbond, zijn Aanwezigheid en zijn Maaltijd.

 

Het is Sacramentsdag. Ik wens u de vreugde toe die bij deze dag hoort. Die vreugde bouwt op en daarmee kunt u deze week goed doen, iets moois doen voor God, voor de naaste en voor Gods Kerk. En dat kunt u volgende week weer meebrengen als een gave aan God. Zo bouwt Hij met ons aan zijn Koninkrijk. Amen.