Lucas in beweging: vanuit ons hart! (2009)

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 538 niet laden

Van mijn Marokkaanse vrienden heb ik geleerd: Met je rechterhand eet je, niet met links. Je linkerhand gebruik je voor andere dingen. En als je elkaar wat langer kent, en het gesprek komt er op, dan hoor je dat je linkerhand er is voor het toilet. Dan weten wij meteen weer waarom ook wij bij het handen schudden elkaar de rechterhand geven.
Nu kun je natuurlijk zeggen: Wat een flauwekul. We leven hier niet in de rimboe. We hebben toch fatsoenlijke wc's, en kinderen leren al hygiënische regels. Na de wc moet je je handen wassen, en zeker voor het eten. Dus kun je die regel van rechts eten, links de andere dingen afschaffen. Toch moet ik zeggen dat ik het ook wel mooi vind, en dat ik denk dat het hen helpt om bewuster om te gaan met eten, zoals ik ook het gebaar mooi vind om na het handen schudden de hand naar het hart te brengen: Je bent mijn vriend, je ligt me na aan het hart.

In onze kerk, in onze geloofstraditie hebben wij ook onze eigen symbolen. Denk maar aan vorige week zondag, hoe bij de ziekenzalving van een twaalfjarige hem de handen werden opgelegd en zijn hoofd en handen, ogen en oren gezalfd.

De vraag is steeds: weten we nog waarom we dit doen? Verstaan we onze eigen geloofstaal, onze symbolen nog? Anders worden we als de apen die in een kooi worden gestopt. Daar hangen bananen, maar steeds als een aap een banaan pakt, worden ze allemaal nat gespoten, dus na verloop van tijd, zorgen ze er zelf wel voor dat geen enkele aap meer een banaan pakt. Dan wordt langzamerhand de ene na de andere aap vervangen, tot het moment komt dat geen enkele aap meer weet, waarom ze van de heerlijke bananen af moeten blijven. Dan blijft alleen nog het effect: zo doen wij dat nu eenmaal.

Vorige week was glashelder waar het om ging. Het werd door iedereen gedeeld, verstaan, we werden allemaal geraakt en aangegrepen, en er werd zelfs spontaan liturgie gemaakt, toen pater Begheyn uitnodigde tot een zegenend gebaar en iedereen tegelijkertijd ging staan, alsof ze om deze jongen en zijn ouders heen gingen staan. Hier gaat het om in het leven! Sommigen noemden het na afloop zelfs 'voorbeeldliturgie': zo vier je gemeenschap!

Laten we met dit in ons achterhoofd luisteren naar de lezingen van vandaag, naar wat Mozes en Jezus ons zeggen.
Mozes zegt: Wij, Israël, zijn een klein volk, nietig te midden van de grootmachten om ons heen. Realiseer je en vergeet nooit hoe bijzonder het is wat God voor ons doet. Want er is geen volk waarvan hun god zo verbonden, zo nabij is als onze God bij ons is. Onze God heeft ons bevrijd uit het slavenhuis Egypte, en geeft ons nu regels om goed met elkaar te kunnen leven in het land dat voor ons ligt. Daarom moeten wij ons aan die regels houden, omdat ze door God goed voor ons bedoeld zijn.
Jezus, zoon van Israël, volledig staand in deze traditie, doet uiteraard niets af aan deze goede regels, maar in zijn discussies met anderen die ook heel goed thuis zijn in deze traditie, maakt Jezus onderscheid tussen wat God vraagt en wat wij mensen er zelf bij bedacht hebben. Als voorbeeld vertelt Jezus over mensen die zelfs het eeuwenoude gebod om je ouders te eren, omzeilen door te zeggen dat ze hun bezit al hebben bestemd als offergave voor de Heer. Ze hebben 'korban' gezegd, offergave, het apart gezet, geheiligd, voor God bestemd, en dan mag het niet meer aan een ander gegeven, voor een ander doel bestemd worden. Daar kun je ook verkeerd mee omgaan of zelfs misbruik van maken. Als je in plaats van je ouders te helpen en ze bij te staan met wat geld of wat te eten, het liever aan God geeft, en zo je ouders laat stikken, is dat dan wat God wil, vraagt Jezus. Nee, zegt hij, dan ga je voorbij aan de Wet van Mozes, de Wet van God, de Tien Woorden, waarin staat: Eer uw vader en uw moeder, en je stelt veel latere, minder belangrijke regels (van mensen) hiervoor in de plaats. Dit heeft dan niets meer te maken met godsdienstigheid, want alle godsdienst - letterlijk: God dienen - gaat immers gepaard met de dienst aan mensen. Wie zo alleen aan de letter van de wet voldoet, misbruikt de naam van God, en doet tekort aan in dit geval de ouders, aan God, en feitelijk ook aan zichzelf, want diep van binnen weet je dan dat het niet deugt wat je doet. En om die binnenkant gaat het, om ons hart, waarbij het natuurlijk zaak is te zorgen dat onze buitenkant klopt met ons hart, dat onze daden uitdrukken en versterken wat God van ons verwacht, dat we luisteren naar de stem van God in ons hart, een warme, liefdevolle stem, geen kruidenier die ons op de weegschaal legt en ons maar al te graag wil straffen voor onze fouten, maar wel een God die ons zegt: Ik weet dat het in deze tijd lastig is, ook met de generaties, maar Ik weet ook dat het goed is om respect te hebben voor je vader en moeder, en in bredere zin voor ouderen. Dat je van ze wilt leren, dat zij zich gezien weten, en dat je kijkt waar je ze kunt helpen, dat is goed voor je ouders, goed voor de ouderen, en het is goed, leerzaam en plezierig voor de hele samenleving, als je oog hebt voor elkaar, voor wat ieder nodig heeft, jong en oud. Dat is waar het God om gaat.

Het gaat Jezus er net als Mozes dus niet om dat we zomaar loslaten wat juist van zo'n grote waarde is, de goede regels, het goede spoor van leven dat God ons wijst in Mozes, in Jezus, in zovelen. Het gaat er wel om dat we daarin niet star worden, want dat zit natuurlijk ook in ieder van ons, wat dat betreft zijn we net apen! Niet star dus, maar in beweging! (Lucas in beweging is het motto voor ons jubileum.) Dat is het cadeau dat we vanuit deze lezingen zomaar krijgen als we vandaag starten met de viering van ons 50-jarig bestaan. Het gaat er om dat wij ons hart laten raken, en van daar uit in beweging komen, zijn en blijven. Zoals Augustinus zegt: Ama et fac quod vis - heb lief en doe wat je wilt, dat wil zeggen: heb lief, en doe dan, vanuit die liefde, wat je hart je ingeeft.
Als wij bij de start van onze festiviteiten er in slagen om wat leeft in het hart van ieder van ons en van ons als Lucas aan geloof, hoop en liefde, ook naar buiten toe uit te stralen, dan wordt ons 50-jarig bestaan werkelijk een feest: LUCAS IN BEWEGING !