Een schat in broze vaten (2 Kor. 4,6-11)

Empowerment, een van die nieuwe vreemde woorden, die op een bepaald moment naar ons zijn komen aanrollen. Elk jaar brengt nieuwe hypes aan. Zelden doet de persoon, die die term in de mond neemt een poging om hem uit te leggen. Empowerment wijst op de kracht die in elke mens steekt en die hij moet ontwikkelen en versterken om zich te handhaven. Het is juist. Plus est en vous, ontwikkel en verstevig dit. Geef mensen met een gekwetste zelf, zoveel mogelijk de kans in eigen regie, terug te vertrouwen, te groeien en veerkrachtiger te worden Onze tijd heeft weinig geduld met mensen die niet mee kunnen. Studenten zouden bv. minder dan vroeger hulp bieden aan de medestudent die te veel gedronken heeft (ochtendnieuws 23.02.18).

Wie assertief is, zich goed kan voorstellen, haalt het.

Aarden potten

De apostel Paulus houdt een tegendraads discours. Hij beseft zijn broosheid en geeft daarmee aan een mensenkenner te zijn en over de nodige zelfkennis te beschikken.

We dragen een schat in broze vaten. Paulus spreekt van potten van kleiaarde, waarin een schat wordt bewaard. Wellicht denkt hij bij dit beeld aan de scheppingsdag, waarop God de mens boetseerde uit aarde en hem de adem inblies. In lemen potten en kruiken werd voedsel bewaard en drank. In potten werd geld opgepot en zaten documenten verborgen.

Een kostbare schat

Onze schat in lemen vatten, het zegt iets van de spanning tussen geest en lichaam. Ons lichaam is als een wankele behuizing. Bij Paulus gaat het over een grotere schat, deze die God ons toevertrouwt doorheen Jezus. Jezus brengt licht, inzicht, vreugde. “God is als een licht in onze harten opgegaan, om de kennis te doen stralen van zijn heerlijkheid die ligt over het gelaat van Christus” (Kor. 4,6).

Paulus ervaart deze broosheid in zichzelf, in zijn eigen geschiedenis en in deze van de gemeente tot wie hi j zich richt. Hij ervaart ze in de weerstand en het lijden, waar hij bij de prediking op stoot.

In wat hij en andere christenen meemaakten, ontwikkelde Paulus tevens weerbaarheid en godsvertrouwen. Paulus is overtuigd dat God het zwakke weet te gebruiken. “Wat in de ogen van de wereld zwak is, heeft God uitgekozen om de sterken te beschamen” (Kor 1,27).

Elkaar in broosheid dragen

Gelukkig de mens die zijn naaste in diens broosheid draagt zoals hij door hem wil gedragen worden, als hij in een soortgelijke situatie verkeert.” Dit woord is van Sint Franciscus en tekent de franciscaanse spiritualiteit.

Werkers in de zorgsector beseffen de fragiliteit, de broosheid van mensen en van zichzelf. Daar zijn veel mensen met elkaar in zorg verbonden. Broeder René Stockman schreef een boek over de fragiele mens. Hij is bezield vanuit het charisma van kanunnik Triest, de stichter van de Zusters van Liefde, de Broeders van Liefde en de Zusters van de Kindsheid Jesu. Hij geeft voorbeelden aan wat fragiele mensen voor anderen kunnen betekenen en waartoe zij in staat zijn. Hij brengt het verhaal van Nicholas James (Nick) Vujicic geboren zonder armen en benen (tetra-amelie). Deze Australiër van Servische afkomst is evangelist en brengt als spreker vaak zijn levensverhaal en zijn christelijk getuigenis.

Kwetsbaar

Elke mens, ook deze met beperkingen, is kostbaar in Gods ogen. Bij de vorming in de zorgsector kunnen we de vragen rond kwetsbaarheid niet uit de weg gaan. Durven we in kwetsbaarheid gaan staan? Erik Galle schreef het boek Neem niets mee voor onderweg - Kwetsbaarheid als beeld van God. “We zijn zo bang van kwetsbaarheid dat we het liefst doen alsof ze niet bestaat. Dit soort blindheid heeft nare gevolgen. Ons sterker voordoen dan we eigenlijk zijn, vervreemdt ons van onszelf en van anderen. Wie het aandurft kwetsbaarheid als beeld van God te zien, die ontdekt er een uitnodiging in om Hem te zoeken. Dat wij als mens God naast ons kunnen neerleggen, maakt meteen duidelijk hoe kwetsbaar God zelf is” (E. Galle, Kwetsbaarheid is des mensen, godzijdank ”in Tertio 918, 13 sept. 2017).

Door weerbaar te zijn kunnen we een klacht ombuigen tot een kracht. Jean-Paul Vermassen, die in Gent betrokken is bij de uitbouw van de pastorale werking van de Clemenspoort, schreef hierover het boek Van kwetsbaarheid naar kracht

Licht langs de barst

Er zijn meerdere varianten in omloop over het verhaal van de gebarsten kruik.

Een oude Chinese vrouw had twee grote waterkruiken die aan beide kanten van een stok hingen.

Deze stok droeg zij op haar schouders, heen en weer naar de waterbron.

Een van de twee kruiken had een barst, terwijl de andere perfect was en altijd een volle kruik water afleverde.

Aan het eind van de lange tocht van de waterbron naar huis kwam de gebarsten kruik slechts halfvol water thuis.

En zo gebeurde het dagelijks dat de vrouw haar huis bereikte met slechts anderhalve kruik water.

Natuurlijk was de perfecte kruik trots op zijn prestaties.

De gebarsten kruik schaamde zich voor zijn imperfectie en voelde zich ellendig omdat hij maar de helft kon doen van dat waarvoor hij was gemaakt.

Na twee jaren van bitter falen sprak de kruik op een dag, bij de waterbron, tot de vrouw: “Ik schaam mij omdat de barst in mijn zij ervoor zorgt dat het water uit me weglekt, terwijl we naar huis gaan.” De oude vrouw glimlachte: “Heb je gemerkt dat aan jouw kant van de weg bloemen bloeien, en niet aan de andere kant van de weg?

Elke dag, wanneer we naar huis lopen, geef jij ze water.

Twee jaar lang kon ik deze prachtige bloemen plukken om de tafel te versieren.

Als jij niet was zoals je was, zou deze pracht er niet zijn om ons huis te eren.”

Doorheen de barst kan een sprankeltje licht schijnen. Zo klinkt het in het lied van Leonard Cohen: The birds they sang at the break of day

Ring the bells that still can ring.

Forget your perfect offering.

That's how the light gets in.

“Luid de klokken die nog kunnen luiden.

Vergeet je perfecte gave.

In alles zit een barst.

Langs die scheur komt licht naar binnen.”

Paulus weet dat de Heer broze vaten gebruikt om de vreugde van het evangelie te laten stralen, Leo Trese (1902–1970), een priester uit de VS, had een grote inzet als priester en als schrijver. Hij beleefde de vreugde van het evangelie doorheen zijn apostolaat van elke dag. Hij vertelde daarover in zijn boek Vessels of clay. Het werd in het Nederlands vertaald onder de titel Broze vaten. Velen hebben het in de jaren vijftig gaarne gelezen.

Elke kruik is verschillend. Wij zijn allen broze vaten, die bij ons doopsel de kostbare schat van Gods liefde mochten ontvangen en uitdragen.

“Heer, nu dragen we uw schat in aarden vaten. Met uw apostel Paulus vragen wij dat ook in ons mag blijken de overgrote kracht van Christus Jezus, uw Zoon” (Feest van Sint Paulus, 25 januari).